W dniu 12 stycznia 2025 roku odbyły się uroczystości upamiętniające dramatyczne wydarzenia związane z wysiedleniem ludności z terenu Gminy Uchanie podczas II wojny światowej. Minęło już 82 lata od tamtych tragicznych dni, jednak wciąż jeszcze żyją świadkowie, którzy z bolesną dokładnością pamiętają ten trudny okres. Wydarzenia te, głęboko wstrząsające, pozostaną w pamięci na zawsze, odciskając niezatarte piętno na losach lokalnej społeczności. Celem uroczystości było oddanie hołdu ofiarom tych bolesnych czasów oraz przypomnienie o ich heroizmie i cierpieniach. Wysiedlenia, będące częścią brutalnej polityki okupanta, przyniosły niezliczone ludzkie tragedie – rozdzielone rodziny, utracone domy oraz dramatyczne losy mieszkańców, którzy musieli porzucić swoje życie i korzenie. Pamięć o tych wydarzeniach jest naszym moralnym i narodowym obowiązkiem. To świadectwo trudnych doświadczeń, które nie mogą zostać zapomniane, stanowi ważny element tożsamości naszej wspólnoty. Utrwalając wspomnienia o tamtych chwilach, chcemy przekazać je kolejnym pokoleniom, aby budować w nich świadomość historyczną oraz głęboką troskę o pokój. Niech te wspomnienia przypominają wszystkim, jak kruche mogą być podstawy naszej codzienności i jak ważne jest dążenie do tego, by żadne przyszłe pokolenie nie musiało doświadczać horroru wojny. Dzięki pamięci i wspólnemu działaniu możemy zapewnić, że tragedie takie jak ta nie powtórzą się już nigdy więcej.
Aby uczcić pamięć tamtych tragicznych dni w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia N.M.P. w Uchaniach odprawiona została Msza Święta w intencji osób wysiedlonych. Mszę Świętą celebrował ks. Dariusz Bajwoluk proboszcz Parafii Uchanie i ks. Rafał Ćwikła wikariusz Parafii Uchanie.
Przy pomniku „Obrońcom Ojczyzny" w miejscowym parku złożone zostały wieńce i znicze przez władze samorządowe na czele Panem Leszkiem Czerwonką - Wójtem Gminy Uchanie, wraz z Panem Sławomirem Mikitą - Przewodniczącym Rady Gminy Uchanie i Panem Robertem Bodziackim – W-ce Przewodniczącym Rady Gminy Uchanie oraz Radnymi Gminy Uchanie - Panem Jarosławem Smołą, Panem Tomaszem Smołą, Panem Krzysztofem Skamrukiem. Wieńce złożyły także delegacje: Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych Koło Gminne w Uchaniach oraz Środowisko Dzieci Zamojszczyzny, Bank Spółdzielczy w Białopolu O/Uchanie, Towarzystwo Przyjaciół Uchań i Okolic oraz Stowarzyszenie Kobiet Gminy Uchanie, Szkoła Podstawowa im. Papieża Jana Pawła II w Uchaniach, Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Teratynie, 9 Wielopoziomowa Drużyna Harcerska i 3 Gromada Zuchowa im. Maria Konopnickiej w Uchaniach.
W sali widowiskowej Gminnego Ośrodka Kultury w Uchaniach przygotowany został krótki tematyczny program artystyczny. Na początku program rozpoczęliśmy od wyświetlenia krótkiej animacji pt. „Dzieci Zamojszczyzny - zagubione korzenie” Fundacji Pamięci Narodów. Zuchy i Harcerze prezentowały spisane wspomnienia naocznych świadków wydarzeń: Marii Matuszyńskiej z d. Głogowska, Stanisława Karczewskiego,  Albiny Kliszczyńskiej z d. Szajuk. Solistka Martyna Hajduk przepięknie wykonała trzy nastrojowe kolędy „Nie było miejsca dla Ciebie”, „Szara kolęda” oraz  
„Kolęda dla nieobecnych”. Dobór tego utworu wiąże się z chęcią przypomnienia i uczczenia tych, którzy już nie mogą być z nami dziś. Jest to moment zadumy nad przeszłością i wspomnienia osób, które doświadczyły tragicznych wydarzeń związanych z wysiedleniami na Zamojszczyźnie.
Na zakończenie obejrzeliśmy produkcję dokumentalną „ Aktion Zamość” jeden z cyklu „Zagłada Polski 1939-1945" realizowany jest w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki MEiN w roku 2023 i 2024 przez Fundację Edukacyjną Pro Musica. Obejmuje 44 filmowe debaty historyków prof. Grzegorza Kucharczyka i dr. Krzysztofa Raka omawiające zbrodnie niemieckich nazistów w Polsce w okresie II wojny światowej.

.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•